Salinger'ın edebi mirası paylaşılamıyor

J. D. Salinger

2010'da ölen Amerikalı münzevi yazar J. D. Salinger'ın 1940'lı yıllarda çeşitli dergilerde yayımladığı üç hikâyesi yaklaşık 70 yıl sonra “J. D. Salinger: Three Early Stories” adıyla ilk kez geçtiğimiz yıl yayımlanmıştı. Tek cilt ve yeni illüstrasyonlarla okura sunulan kitabın büyük bir sürpriz olmasının yanı sıra Salinger'ın öykülerinin ilk kez e-kitap ve sesli kitap olarak yayımlanması da önemli bir gelişme olarak görüldü. Kitabın açıklamalı akademik baskısı ise geçtiğimiz ekim ayında yayımlandı. Yayın dünyası ve Salinger okurlarınca heyecanla karşılanan bu kitap, geçtiğimiz hafta Salinger ailesi ve kitabın yayıncısı arasında dava konusu oldu.

Davalık olan kitabın macerası şöyle: Telif hakkı dolmuş kitapları yayımlamakla meşhur olan Devault-Graves, üç öykünün yer aldığı kitabın yayın haklarını yurtdışına satmak isteyince, aile buna karşı çıkar. Bu girişimin uluslararası telif hukukuna karşı olduğunu öne sürer. Devault-Graves ise geçtiğimiz mart ayında aileden davacı olur ve Salinger'ların kitabın yurtdışı haklarını satın almak isteyen yayıncıları engellediğini iddia eder. Öykülerin telif haklarının dolduğunu ve artık kamu malı sayıldıklarını belirten Devault-Graves, kitabı başka ülkelerde yayımlama hakkına sahip olduğunu söylüyor. New York Times'ta yer alan habere göre ailenin avukatı, Almanya'da kitabın yayımlanmasının telif hakkının henüz bitmediği gerekçesiyle, mahkeme kararıyla durdurulduğunu aktarıyor. Davanın reddedilmesi durumunda, kendilerinin bir kayıp yaşayamayacağını dile getiren yayıncı, tam aksine kitabın her ülkede yayımlanması konusunda gerekli hukuki mücadeleye devam edeceklerini dile getiriyor.

“J. D. Salinger: Three Early Stories”, Salinger'ın yirmili yaşlarında yazdığı “The Young Folks”, “Go See Eddie” ve “Once a Week Won't Kill You” adlı üç hikâyeyi içeriyor. Yayıncının bu üç hikâyeyi keşfi, 2013'te Salinger hakkında hazırlanan belgeselde, yazarın “Çavdar Tarlasında Çocuklar” adlı kitabından önce yirmi bir hikâye yazdığını öğrenmesiyle başlar. Bu bilgiden sonra arşivlere girip hikâyelerin peşine düşen yayıncı, kısa bir süre sonra bu öyküleri keşfeder ve hiç beklemeden yayımlar. Kitap büyük ilgi görür. Henüz hayattayken pek çok eserinin yeniden yayımlanmasına izin vermeyen Salinger, bu huysuzluğu ile nam salmış bir yazardı. 2010'da öldüğünde geride yayımlanmamış dört kitap bırakmıştı.