Edebiyat tarihinin en büyük romanlarından biri olan Moby Dick'in “Bana İsmail deyin” diye başlayan giriş cümlesi, edebiyat tarihinin en güzel roman başlangıçlarından biridir. Bir Amerikan edebiyatı klasiği ve denizlerde geçen bir serüven romanı olan kitabın Londra ile büyük bir bağı var. Kitap, 1851 Ekim'inde Londra'da The Whale (Balina) adıyla ilk kez yayımlanır ve daha sonra Amerika'da Moby Dick olarak basılır. Bu benzersiz romanı edebiyat dünyasına armağan eden Melville, yaşamının son kırk yılında herhangi bir eser vermedi ve susmayı tercih etti. O dönemde pek ünlü olmadığı için kimseler onun yazmayı bıraktığını, bir nevi, bu resmi olmayan emekliliğini fark etmemişti. Moby Dick ya da ilk yayımlandığı ismiyle Beyaz Balina, yazarın ölümünden otuz sene sonra bir başyapıt olarak ayrı bir yerde tutuldu ve birçok dile çevrildi. Mina Urgan'ın deyişiyle Moby Dick gerçekçi bir roman olduğu kadar, hem yapısı hem de özü açısından bir tragedyadır aynı zamanda.
Melville'in Türkiye'deki okurları için küçük bir hatırlatma yapalım. Yazarın, sanayileşmekte olan bir toplumun değişen maddi ve manevi değerlerine kafa yorarak, bir adamın portresi üzerinden, Amerika'nın bir portresini çizdiği Sağlam Adam-Bir Maskeli Geçit (İletişim Yayınları, Çev: Ayşe Deniz Temiz) adlı romanı Türkçede geçtiğimiz günlerde yayımlandı. Roman, H. Bruce Franklin'in deyişiyle “Melville'in kusursuza en çok yaklaşan eseri.”
Musa İğrek, Londra
Zaman Gazetesi
25 Temmuz 2015
Yorumlar
Yorum Gönder