Eğlenceli okuma çağı!


Yayıncılık endüstrisi teknolojinin hızlı gelişmesiyle yeni bir yöne çevrildi. Geleneksel yayıncılık yerini dijital teknolojilerin rağbet gördüğü bir alana bırakırken, yayın dünyasının yazarlardan beklentileri de değişiyor. Yayıncılar her kitabı yatırım yapılabilecek ‘dijital proje’ olarak görmeye başladı. Bu sürecin son örneklerinden biri Harry Potter serisinin yazarı J.K. Rowling oldu. Yazarın yeni yıl öncesinde kitaptaki karakterlerin hikâyelerini anlatan 12 yeni öyküyü, 2011’de kurulan Harry Potter serisinin interaktif sitesi Pottermore’dan yayınlayacağı iddia edilmişti. Haber asılsız çıksa da Rowling’in dünya çapında değeri milyar dolarlarla ifade edilen Harry Potter markası, yayımlanan yedi kitap ve çekilen film serisinin ardından Pottermore adlı siteyi yeniden gündeme getirerek yayın dünyasında değişen dengelerin göstergesi oldu.

Yayıncıların yazarlardan beklentileri artık basılı bir kitaptan öte, yayımlanacak eserin bir filme, bir diziye, interaktif bir siteye hatta bir video oyununa uyarlanabilmesi, aranılan yeni kıstaslardan biri. Görsel olarak zengin bir alan vaat eden romanların, yayıncılar tarafından gittikçe talep görmesi, Rowling gibi örneklerin başarısıyla daha da hız kazanmış durumda. Görsel içeriğin kelimelerden etkili olduğunu düşünen yayıncılar, yazarları, bir nevi görsel alanda ‘iş yapacak’ kitaplar yayımlamaları konusunda teşvik ediyor.

Yayıncılar dijital dünyada bir kitabın nasıl olması gerektiği sorusuna cevap ararken, okuru kitapta geçen karakterler, mekânlar ve olaylarla interaktif bir iletişime geçirip eğlenceli bir okuma eylemine dönüştürmeye çalışıyor. Pottermore örneğinin başarısı ve hızla gelişen dijital çağın gerekleri karşısında yayınevleri bir kitaba ‘yatırım’ yapmaya niyetlenirken, interaktif medya araçlarına uyarlanabilecek kitapları daha çok tercih ediyor. Edebiyat ajanlarının da bu konuda yazarlarına önerilerde bulunduğunu, yayıncıların isteklerini karşılamak için görsel dili zengin olan kitapları ‘piyasaya’ daha kolay pazarladıklarını hatırlatalım.

T.S. Eliot’ın interaktif Çorak Ülke’si

Yayıncılar günümüz yazarlarını dijital çağa hazırlamakla birlikte, klasikleri de yeniden ele alarak yeni teknolojilerle okura sunuyor. Dünyanın önemli yayıncılarından Faber’in geçtiğimiz yıllarda T.S. Eliot’ın meşhur kitabı Çorak Ülke’yi dijital ortama aktararak, ünlü oyuncuların seslendirdiği, kitabın eskizlerinin yer aldığı ve eleştirmenlerin de kitap hakkında görüşlerini paylaştığı interaktif bir uygulamaya dönüştürmüştü.

Bir başka ilginç örnek ise okurun tabletler ve akıllı telefonlar vasıtasıyla okuduğu kitabın okunduğu mekâna göre şekilden şekle girmesi, haritalar eşliğinde romanı takip etmesi ve kitabın ana karakterinden cep telefonuna mesajlar ve elektronik posta almasına kadar varabiliyor. Okuma eylemini eğlence ile harmanlamaya çalışan bu yaklaşımlar kimi okurlardan ciddi rağbet görürken, öte tarafta basılı kitap ile okuma deneyimini zenginleştiren mutlu bir azınlık da varlığını sürdürmeye devam ediyor. Yeni medya düzeninde özellikle geleneksel yayıncıların dijital yayıncılığa yatırım yapan büyük yayıncılar karşısında rekabet etmekte zorlanacağı açık. Yayıncıların, bu türden gelişmelere uzak kalmak yerine yeni adımlar atması gerekiyor, zira okuma eylemi elektronik devrimle birlikte yeni ve geri dönüşü olmayan bir aşamaya geçti. Önümüzdeki yıllarda ne gibi yeniliklerin çıkıp geleceğini tahmin etmek ise neredeyse mümkün değil!

Musa İğrek, Londra
Zaman Gazetesi
31 Aralık 2014



Yorumlar