Yayıncıları kurtaracak kararlar

Yayıncılık sektörünün sorunlarına çözüm bulunması amacıyla gerçekleştirilen 5. Ulusal Yayın Kongresi 4-5 Aralık'ta Ankara'da gerçekleştirilmişti. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay da dün İstanbul Point Otel'de düzenlenen basın toplantısıyla kongrenin 'Sonuç Bildirgesi'ni, açıkladı. İlk kez 1939'da toplanan kongrenin beş yılda bir yapılması kararlaştırılmış, ama bu sağlanamamıştı. Kongre en son 1998'de yapılmıştı. Devletin yıllar sonra yayıncıları bir nevi hatırladığı bu 5. kongrede fikir hırsızlığından edebiyat evlerine, Yayıncılık Etik Konseyi'nden 'İntihal İnceleme Kurulu'na, dijital yayıncılıktan kitap bursuna pek çok konuda önemli kararlar alındı. Bunlar uygulanabilirse yayıncılar bulundukları zor durumdan kurtulabilir.

Son kongrenin, bundan önce düzenlenen kongrelerden farkının, yayıncıların ön plana çıkarak, kamunun sadece işi kolaylaştıran bir işlev görmesi olduğunu söyleyen Bakan Günay, kongrede 11 ayrı başlık altında çeşitli kararlar alındığını ve sonuç bildirgesinin hazırlandığını anlattı. Günay'ın ifadesiyle kongrede bir ilk gerçekleştirilmişti: Birlikte düşünmek ve birlikte yapmak. Bildirgede ön plana çıkan kararlar hakkında bilgi veren Günay'ın notlarından bazıları şöyle:

Yayınlama özgürlüğünün sağlanabilmesi amacıyla kanunlarda­ki ifade özgürlüğüne aykırı bölümler kanun metninden çıka­rılmalı.

Yayıncılığın sektörel kalitesinin geliştirilmesi, haksız rekabetin engellenmesi için 'Yayıncılık Etik Konseyi' kurulmalı.

Yayıncılığın itibarının yükselmesi, çevirilerin niteliğinin artırıl­ması ve çevirmenlerin mesleki gelişimine katkı sağlanması için yayıncıların kadrolu editör çalıştırmaları gerekmektedir.

Yerel yönetimler, sektör örgütleri, STK'lar ve özel sektörün destekleriyle, 'Edebiyat Evi-Çevirmen Evi-Yazar Evi' gibi kül­tür ortamları oluşturulmalı.

Milli Eğitim Bakanlığı, özel sektör yayıncıları ile rekabet yap­mamalı, belirlenecek bir plan dâhilinde ders kitabı yayıncılığın­dan çekilmelidir.

Fikri hırsızlık insan emeğinin, kutsal olan düşünme emeğinin çalınmasıdır. Bu sadece yasayla olabilecek bir şey değildir. Bu konuda kamu ve toplumsal bilinçlenmeye ihtiyaç vardır.

Kitap ve okuma eylemi hiçbir biçimde hiçbir nedenle ve hiçbir alanda ceza unsuru olmamalıdır.

Devlet ve öğrenim bursu veren kurumlar öğretmenlere, akade­misyenlere, öğrencilere kitap bursu vermelidir.

Yayın piyasasında yaygın olarak işlenen intihal suçuna karşı 'intihal inceleme kurulu' oluşturulmalı.

TEDA (Türk Kültür, Sanat ve Edebiyatının Dışa Açılımı) Projesi'nin yaygınlığı artırılmalıdır.

Çeviri talebinin yoğun olmadığı ülkelerde Yunus Emre Türk Kültür merkezleri açılmalı.

Dijital yayıncılık, dijital içeriğin kişiler arasındaki paylaşımı ve güvenliğinin sağ­lanması konusunda 'Dijital Yayın Kongresi' gerçekleştirilme­lidir.

Ulusal kültür ve eğitim politikalarının bir parçası olan kü­tüphane hizmetlerine yönelik bir "ulusal kütüphane politikası" oluşturulmalı.

Gazete ve dergilerin promosyon olarak kitap, yardımcı ders kitabı, eğitim araç ve gereçlerini dağıtmasının önüne geçilmelidir.

Yazar ve çevirmenlere yapılan telif ödemelerindeki % 18 KDV kal­dırılmalıdır.

Musa İğrek, İstanbul
Zaman Gazetesi
13/12/2009

Yorumlar