Tuğralar seramik toprağında seyre çıktı

Zehra Çobanlı'nın 'Osmanlı Padişah Tuğraları' konulu seramik sergisi, İstanbul Türk İslam Eserleri Müzesi'nde açıldı. Sanatçının seramik toprağı üzerine resmettiği tuğralar, Osmanlı'nın sancaklarını açmış, kılıçlarını çekmiş sefere giden ordularının resmi geçidi gibi arz-ı endam ediyor İbrahim Paşa Sarayı'nın koridorlarında.

Tuğralar, padişahın isim ve lakabının bulunduğu alâmetler, imzalar. İlk devirlerde padişahların kendi tuğralarını kendileri çektikleri biliniyor. Daha sonraları ise bu vazife nişancılara verildi. Tuğralar, tuğrakeş ve hattatlar eliyle yüzyıllar boyu işlenerek güzelleşti. II. Mahmud'un son yıllarında en mükemmel halini aldı. Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'ye ait tuğraya günümüze kadar hiçbir yerde rastlanmamış. Orhan Gazi tarafından kullanılan ilk tuğra ise 'Orhan bin Osman' ifadesinden ibâret.

Zehra Çobanlı'nın mavi seramikler üzerine işlediği padişah tuğraları, geleneksel ile çağdaşın buluşması olarak öne çıkıyor. Sergide, Fatih Sultan Mehmet'ten Şehzade Cem'e, Kanuni Sultan Süleyman'dan I. Ahmed'e, III. Selim'den Sultan Abdülmecid'e birçok padişahın tuğrasını görmek mümkün. Türkiye dışında da birçok sergiye imza atan ve koleksiyonlarda eserleri bulunan Çobanlı, "Dünyadaki en güzel imza Osmanlı'da. Bu eserleri tüm dünyaya duyurabilmek için, seramikle birleştirdim." diyor.

Geleneksel seramik denince akla gelen 'mavi-beyaz'lar, Çobanlı'nın maviyi tercih etmesinde önemli bir etkiye sahip. Onun için mavi, 'özgürlüğün, gökyüzünün ve okyanusların rengi'. Parlak renkli siyah sır, astarlı mat çamur üzerine işlenmiş tuğralar sanatçının modern yorumuyla derin bir kimlik kazanıyor. Çobanlı, sergide yer alan eserlerin bir bölümünü geleneksel çini tekniklerini kullanarak üretmiş. 125 eserin yer aldığı sergide tuğralar dışında çanaklar ve vazolar da bulunuyor. Sergi, 30 Eylül'e kadar gezilebilir. (0 212 518 18 05)

Musa İğrek, İstanbul

Zaman Gazetesi

07/09/2006

Yorumlar